Memlük Devleti (1250–1517), Mısır, Suriye ve Hicaz bölgelerinde hüküm sürmüş; askerî kökenli, “köle askerlerden devlet adamlarına” yükselen bir sistem üzerine kurulmuş bir Türk-İslâm devleti olarak öne çıkar.
Memlük Sistemi Nedir?
Memlük sistemi, köle kökenli askerlerin devletin askerî ve idarî yapısında yükselmesi esasına dayanır. Bu sistemde “memlük” kavramı, “sahibinin malı” anlamından çıkıp profesyonel bir asker sınıfını ifade eder hale gelmiştir.
Kökeni ve Ortaya Çıkışı
Memlük sistemi, Abbâsîler döneminde başlayan kölemen asker uygulamasının Eyyûbîler zamanında güçlenip Mısır’da bağımsız hâle gelmesiyle ortaya çıktı. Eyyûbî hükümdarı Salâhaddîn’in ardından bu askerî sınıf kısa sürede yönetimi ele geçirdi ve 1250’de kendi devletlerini kurdu.
Askerî Yapı ve Yönetim Modeli
Memlük ordusu, köle olarak satın alınan gençlerin askerî eğitimden geçirilip profesyonel birer savaşçı hâline getirilmesiyle oluşturulmuştur. Yönetim sistemi asker-emir-sultan hiyerarşisine dayanır ve askerî liyakat en önemli terfi ölçütüdür.
